Wie in een burn-out terecht komt wil het liefst een behandeling krijgen om de burn-out op te lossen. Helaas loopt men er al gauw tegenaan dat er eigenlijk niet zo gek veel mogelijkheden zijn. Als je naar de huisarts gaat dan komt er niet vaak iets anders uit dan:
- rust nemen en goed slapen
- naar een psycholoog gaan
- eventueel antidepressiva nemen
Bij de psycholoog of psychotherapeut kan je aan de slag met o.a. RET, EMDR, CGT, schematherapie en verwerking van emoties en trauma. Daarnaast alles wat helpt bij het afschaffen van verplichtingen, het afleren van zelfopoffering en het afleren van perfectionisme.
Al die dingen zijn erg goed om te doen en kunnen bijdragen aan vermindering van de klachten en het voorkomen van een burn-out in de toekomst. Maar een psycholoog zal nooit direct inzetten op “het genezen van de burn-out” want psychologen kunnen burn-out niet genezen en ze kennen burn-out niet als diagnose.
Komt er in de GGZ geen diagnose uit omdat je eigenlijk geen trauma hebt, niets te verwerken hebt en er ook geen persoonlijkheidsstoornissen kunnen worden gevonden, dan heb je nog maar twee van de drie opties over.
Psychiaters en huisartsen kunnen antidepressiva voorschrijven en zullen dit ook vrij snel aanbieden. Daarmee VOEL je je wel beter en kan je misschien zelfs werken, maar antidepressiva genezen burn-out totaal niet. Heb je pech dan maakt het je probleem alleen maar erger omdat je niet meer kan aanvoelen hoe het nou écht met je gaat, of omdat je veel te snel weer aan het werk gaat.
Tijdens bovenstaande aanpak gaan er meestal wel een paar maanden voorbij, waarna men zich vaak weer wat beter voelt. Als je burn-out op dat moment dan nog steeds niet over is dan ben je eigenlijk wel zo’n beetje uitbehandeld. Je moet nu zelf maar op zoek gaan naar wat je nog meer kan proberen.
Therapieën en behandelingen
En dan gaan veel mensen aan de slag met mindfulness, mediteren, wandelen, fietsen, zwemmen, mild bewegen, hapto, fysio, massages, onstpanningstechnieken, qijong, yoga, ademhalingsoefeningen, slaaptherapie, lichaamsgerichte therapie, CSR, burn-out herstelprogramma’s, coaching en wat dies meer zij.
Bij een burn-out moet je er voor zorgen dat je stress daalt, emoties verwerkt worden, lichaam en zenuwstelsel kunnen kalmeren en dat je jezelf eens met rust laat. Bovenstaande zaken kunnen daar allemaal bij helpen, maar let wel: er is géén garantie dat je burn-out daarmee over gaat.
Daarnaast kan je nog allerlei dingen proberen met voeding en/of supplementen, maar niets zal duidelijke verbetering brengen tenzij je medisch aantoonbare tekorten hebt.
Bij een milde burn-out lijken veel van deze dingen wel te helpen alhoewel de effectiviteit in geen enkel geval wetenschappelijk aangetoond is. Wie een wat zwaardere of ernstigere burn-out heeft raakt maar al te gauw door de mogelijkheden heen en zal merken dat eigenlijk niets helpt.
Daarna kom je terecht in een eindeloze hoeveelheid van vage behandelingen. Van orthomoleculair gedoe tot Chinese medicijnen tot chiropractie, osteopathie, acupunctuur, bijnierbehandelingen, craniosacraal en allerlei andere zaken waar claims worden gemaakt die totaal niet aantoonbaar zijn en waarbij je vaak dure spullen, potjes of sessies moet aanschaffen.
Er zijn vast mensen die dit soort methodes prettig vinden en er ook “baat bij hebben” in welke vorm dan ook. Maar als je dit soort behandelaars benadert met de vraag of er ook een no-cure-no-pay behandeling wordt geboden dan verdwijnt al gauw hun enthousiasme dat de behandeling ook écht goed is voor een burn-out.
Behandelingen, coaches, alternatieve therapieën en wat dies meer zij waarbij snelle of eenvoudige genezing wordt beloofd zullen tegenvallen wanneer je een ernstiger geval bent.
Sommigen zullen beargumenteren dat als een bepaalde behandeling niet werkt, dat je het dan langer moet doen. Mijns inziens werken dit soort therapieën gewoon niet als je het al zes maanden doet en nog steeds niet beter bent.
Er zijn zelfs behandelaars die zeggen dat je eigenlijk gewoon door moet gaan, ook al merk je geen verbetering. Wij vinden dat oplichterij. Een burn-out herstelt namelijk vanzelf, als je maar lang genoeg wacht én de juiste omstandigheden schept voor lichaam en zenuwstelsel om herstel mogelijk te maken.
Er bestaat geen burn-out behandeling
Dit komt overigens ook overeen met wat er in de wetenschap gezegd wordt, bijvoorbeeld door prof. Wilmar Schaufeli, universitair wetenschapper in Nederland en België op dit gebied.
Uit onderzoeken blijkt dat ontspanning, mindfulness en een cognitief-gedragsmatige aanpak bij milde gevallen van burn-out nog wel wil helpen, maar bij zwaardere gevallen ziet het er minder gunstig uit.
Zélfs bij behandelingen die zich richten op het lichaam en het zenuwstelsel, zoals CSR, is vooralsnog niet wetenschappelijk aantoonbaar dat het werkt. Het CSR-centrum schrijft bijvoorbeeld zelf in een wetenschappelijke uiteenzetting dat hun onderzoek geen controlegroep omvatte en het dus prima mogelijk is dat patiënten zónder CSR-behandeling ook gewoon zouden zijn genezen. De organisatie roept dan ook op om méér onderzoek te doen.
Dit wil dus niet zeggen dat CSR niet helpt. Er zijn veel mensen die er enorm op vooruit gaan met deze methode. Ook andere lichaamsgerichte methodes waarbij meer rust en slaap worden geïntroduceerd helpen vaak enorm goed.
Wij willen alleen maar aangeven dat je als patiënt geen houvast hebt; er is vrijwel niets dat aantoonbaar werkt en dus komt de huisarts er niet mee. En de ziektekostenverzekeraar betaalt het ook al niet.
Je kan er dus niet van op aan dat welke therapie of behandeling dan ook, écht werkt. Je tast in het duister. Dus moet je maar wat aanmodderen en dingen blijven proberen in de hoop dat je er verder mee komt. En dat terwijl je nergens energie voor hebt, laat staan genoeg geld.
Mogelijkheden
Er is geen wetenschappelijk onderbouwde behandeling mogelijk bij burn-out, behalve rustig aan doen en afwachten. Nogmaals: veel therapieën en behandelingen zijn erg prettig en dat kan meehelpen om je lekker te voelen, maar ze genezen burn-out niet direct.
Veel van dit soort methodes zorgen er voor dat lichaam en / of geest tot rust kunnen komen, waardoor je de kans krijgt om te herstellen. Het herstel is daar dus een indirect gevolg van en dat kan in wezen óók worden bereikt zónder al die behandelingen en therapieën.
Opbouwtijd = hersteltijd
Het herstellen van een burn-out duurt vaak net zo lang als de opbouw ervan. Heb je dus vijf jaar in ernstige overbelasting geleefd dan kan het herstel ook zo maar vijf jaar duren, ongeacht wat voor behandelingen je inzet. Je kan hoogstens de omstandigheden voor het herstel zo goed mogelijk organiseren en dan ben je inderdaad sneller genezen dan wanneer je blijft doorgaan met je leven zoals je het altijd al deed.
Het is dus voor langdurige gevallen vaak prima verklaarbaar waarom er geen of slechts weinig herstel lijkt te zijn. Wanneer het ook nog eens niet de eerste burn-out is maar een tweede of derde, dan wordt het herstellen nóg lastiger. Het heeft weinig zin om dan steeds maar weer allerlei therapieën of behandelingen te gaan proberen. “Laat jezelf gewoon eens met rust” is dan een veel beter advies.
Natuurlijk, als je een burn-out hebt dan wil je dolgraag één of meerdere behandelingen of therapieën proberen. Doe dat ook vooral, zeker als je je er prettig bij voelt. Maar pas op dat er geen wanhoop of obsessie ontstaat omdat je zó, zó graag van je burn-out af wilt. Wees nuchter en analyseer elke vier weken of je er ook écht wat aan hebt.
Uitbehandeld bij burn-out
Het is concluderend best makkelijk om bij een burn-out uitbehandeld te raken. Als de weinige reguliere opties niet werken dan moet je op eigen houtje verder.
Coaches beloven van alles maar geen van heen heeft bewijzen dat hun methodes echt werken. Wie een paar maanden zelf in het bos gaat lopen zonder een coach heeft net zo veel kans om daarna genezen te zijn, maar dan voor ongeveer 2975 euro (ex. BTW) minder.
Alternatieve leef- of geneeswijzen hebben vaak ook het antwoord niet, behalve “baat het niet, dan schaadt het ook niet”waarbij de schade in de portemonnee voor het gemak wordt genegeerd. Ook kunnen de extra leefregels en dingen die je allemaal moet doen en laten juist stressverhogend werken, terwijl je nou juist eens van alle verplichtingen af moet.
Uitbehandeld zijn bestaat gewoon. Chronische overspanning, chronische vermoeidheid en chronische burn-out bestaan gewoon. En daar zou je je ook bij kunnen neerleggen door te stoppen met al die therapieën en behandelingen. Dat kan zoveel extra rust in de tent geven.
Wij willen niet beargumenteren dat je helemaal niks moet doen: een burn-out moet wel degelijk aangepakt worden. Maar er komt een moment dat je uitbehandeld bent. Op dat moment kan het soms heel erg goed voor je zijn om dit te aanvaarden en te kiezen voor rust.
Als je geen behandelingen volgt, hoef je ook nergens heen. Je hoeft niet op tijd te komen, geen huiswerk, opdrachten of oefeningen te doen en je hoeft je geen zorgen te maken of het wel vergoed wordt. Je hoeft niet bang te zijn dat je het verkeerd doet of dat het niet werkt. Deze heerlijke, opluchtende vrijheid kan voor veel mensen juist precies de behandeling zijn die ze nodig hebben.