Als je in een burn-out terecht komt vraag je je natuurlijk af hoe het zo ver heeft kunnen komen. Bij veel patiënten komt de burn-out als een onverwachte klap. Je weet meestal wel dat zaken bij de studie, op het werk of privé misschien niet zo lekker meer voelden, maar een burn-out? Hoezo dan?
Dan kom je bij de psycholoog of je leest artikelen over burn-out en dan is het eerste dat gezegd wordt dat je eigen persoonlijkheid een grote oorzaak is. Ben je onzeker, perfectionistisch, kun je geen “nee” zeggen? Nou dan heb je een grote kans om een burn-out te krijgen!
Neem je daarbij te weinig rust en ontspanning? Dan is de kans nog groter. Je put immers jezelf uit en je had immers zelf wel kunnen weten dat je niet zo vaak moet gaan partyen, op TikTok scrollen of in de avonden nog telefoontjes en mailtjes van je werk afhandelen, toch?
De schuld
Hoewel die persoonlijke eigenschappen en je eigen gedrag natuurlijk van grote invloed zijn, hoef je niet jezelf de schuld te geven. Niemand is bewust bezig om zichzelf te overbelasten of kapot te maken.
Daarnaast zijn er veel mensen die onbewust druk ervaren van collega’s, werkgevers, medestudenten of vrienden. Niet alles wat je doet, doe je bewust, maar gewoon “omdat het nou eenmaal zo hoort”, of “iedereen doet het zo”, of “in ons bedrijf gaat dat altijd zo”.
Ook zijn er dingen die je vanuit je jeugd en opvoeding heb meegekregen en die voor jou niet meer dan normaal zijn, terwijl ze misschien niet zo gezond voor je zijn. Dit zijn zaken als “hard werken is een deugd”, “niet zomaar opgeven”, “je moet alles goed doen”, “niet lui zijn” etc.
Prestaties en productief zijn
Ook in onze huidige maatschappij zijn oorzaken aan te wijzen voor burn-out. Vanaf de kleuterschool af aan wordt ons al aangeleerd om te gehoorzamen, op tijd te komen, te presteren. Prestaties worden beloond, maar in het gras liggen en naar de wolken kijken dat is maar lui.
Ook op school en tijdens de studie wordt er alleen maar naar prestaties en resultaten gekeken. Vanuit kapitalistische beginselen moet je altijd iets opleveren of nuttig zijn. Maar je krijgt nooit lessen in pauzes nemen, ontspannen, voldoende slapen, voor het lichaam zorgen, uitrusten of niks doen. En dat terwijl al die dingen enorm belangrijk zijn om te kunnen overleven.
Ja, je hebt je burn-out dus inderdaad zelf veroorzaakt, maar daar kon je niks aan doen. Je bent waarschijnlijk je hele leven opgejaagd en uitgedaagd om te presteren, door te gaan en niet te luieren. Niemand heeft jou daarbij uitgelegd dat tegenover elke inspanning ook ontspanning hoort te staan.
Het kan zelfs zo ver zijn doorgevoerd dat je niet eens meer makkelijk aanvoelt of je moe bent, honger hebt of naar de WC moet zolang je bezig bent met werken, presteren, dingen afmaken en to-do lijstjes door te ploegen.
Geeft jezelf niet de schuld. Je kan vanaf nu gaan leren hoe je het beter kan doen, ongeacht hoe oud je bent. Als je erin slaagt om rust, kalmte, slaap, niets doen en luieren op een structurele manier in je leven in te bouwen, dan zal je genezen en nooit meer een burn-out krijgen.